Shalat Tahiyatul Masjid Saat Khutbah Jumat. AKURAT.CO, Sebagai wujud menghormati rumah Allah, setiap muslim disunahkan untuk melaksanakan salat tahiyatul masjid sebanyak dua rakaat. Hal ini memang menjadi dilema bagi kebanyakan orang yang memasuki masjid untuk salat Jumat tetapi khotbah sudah berlangsung. Dari Abu Qatadah, Rasulullah saw bersabda, "Apabila kalian masuk masjid hendaklah salat dua rakaat sebelum duduk.".

Dari Jabir bin Abdullah ra ia berkata, "Ada seorang laki-laki datang saat Rasulullah sedang berkhotbah kepada orang-orang pada hari Jumat. Berdasarkan riwayat-riwayat di atas, para ulama sepakat bahwa salat tahiyatul masjid tetap dianjurkan meski khatib sudah khotbah.

Shalat Tahiyatul Masjid Saat Khatib Berkhutbah

Shalat Tahiyatul Masjid Saat Khutbah Jumat. Shalat Tahiyatul Masjid Saat Khatib Berkhutbah

Banyak masyarakat merasa kebingungan ketika datang ke masjid dalam shalat jum’at khatib sedang berkhutbah, tetapi ingin melaksanakan shalat tahuyatul masjid. Sebelum memberikan jawaban atau komentar terhadap pertanyaan Saudara, berikut ini kami sebutkan lebih dahulu dua hadits Nabi saw mengenai hal itu:. Artinya: “Seorang datang (masuk masjid) melangkahi duduk orang lain pada hari Jum’at, sedang Nabi saw berkhutbah, maka beliau bersabda; ‘Duduklah engkau, sesungguhnya engkau telah menyakiti dan terlambat’.” [HR.

Artinya: “Apabila seseorang kamu masuk ke dalam masjid, maka hendaklah ia melakukan shalat dua rakaat sebelum duduk.” [HR. Hadits pertama mengandung tuntunan, pada waktu masuk ke dalam masjid dilarang melangkahi duduk orang lain yang sedang duduk, baik sedang mendengar khutbah atau sebelum khatib berkhutbah. Arahan hadits ini kepada soal itu bukan kepada yang lainnya, dan melihat konteks hadits itu, tidak dapat dipahami atau diambil hukum orang dilarang melakukan shalat tahiyyat masjid ketika khatib sedang berkhutbah.

Hadits kedua secara gamblang menunjukkan kepada perintah agar kita mengerjakan dua rakaat shalat tahiyyat masjid sebelum kita duduk, walaupun di waktu itu khatib sedang berkhutbah. Lantaran itu, hendaknya orang yang masuk ke dalam masjid kapan pun, baik siang atau malam, jangan terus saja duduk tidak melakukan shalat tahiyyat masjid dua rakaat.

Oleh karena itu orang yang masuk masjid di waktu-waktu yang sempit yang diharamkan shalat (waktu tahrim) hendaknya ia menangguhkan masuknya, sehingga habis waktu tahrim itu, atau pun dia terus masuk dan berdiri sehingga habis waktu tahrim itu. Sesudah melaksanakan shalat tahiyyat masjid, kalau khatib belum berkhutbah kita duduk untuk berzikir, berdoa, bershalawat, membaca al-Qur’an dan mengerjakan shalat tathawwu’ seberapa kuasa.

Bolehkah Shalat Sunnah Saat Khatib Khutbah?

Menurut Imam al-Nawawi, kesunnahan shalat ini sudah disepakati oleh mayoritas ulama (ijma’) dan makruh meninggalkannya kecuali ada udzhur . “Apabila kalian masuk masjid hendaklah shalat dua raka’at sebelum duduk” (HR: Ibnu Majah). Dikarenakan datang terlambat, demi menyimak khutbah keagamaan, sahabat tadi langsung duduk dan tidak shalat tahiyatul masjid. Dikarenakan datang terlambat, demi menyimak khutbah keagamaan, sahabat tadi langsung duduk dan tidak shalat tahiyatul masjid. واما إذا دخل والإمام يخطب يوم الجمعة أو غيره فلا يجلس حتى يصلي التحية ويخففها.

Hukum Salat Tahiyatul Masjid ketika Khutbah sedang Berlangsung

Shalat Tahiyatul Masjid Saat Khutbah Jumat. Hukum Salat Tahiyatul Masjid ketika Khutbah sedang Berlangsung

BincangSyariah.Com – Syaikh Daqiq al-‘Id berkata dalam kitab Ihkamul Ahkam bahwa para ahli fikih berbeda pendapat tentang orang yang memasuki masjid saat khatib sedang berkhutbah Jumat. Apakah baginya dianjurkan melaksanakan salat Tahiyatul Masjid dua rakaat pada waktu itu ataukah tidak perlu?

Dari sahabat Jabir bin Abdullah ra berkata, “ada seorang lelaki datang dan Rasulullah sedang berkhtubah terhadap orang-orang pada hari Jumat, Rasul berkata, ‘ Wahai kisanak, apakah kau telah salat?’ Orang itu menjawab, ‘belum.’ ‘Berdirilah lalu salatlah dua rakaat,’ kata Rasul lagi.” (HR. Berdasarkan hadis di atas Imam Syafi’I, Imam Ahmad dan mayoritas ahli hadis berpendapat bahwa seyogyanya orang yang hadir ke masjid tetap melakukan salat Tahiyatul Masjid meskipun khutbah sedang berlangsung pada waktu itu.

Karena hal tersebut merupakan adab dan etika yang dianjurkan bagi setiap Muslim serta termasuk salah satu ibadah yang disunnahkan saat memasuki masjid bahkan meskipun saat itu sedang berlangsung khutbah Jumat. قال صلى الله عليه وسلم: “إذا جاء أحدكم يوم الجمعة والإمام يخطب فليركع ركعتين وليتجوز فيهما”.

bersabda,” Jika salah seorang dari kalian datang ke masjid dan Imam sedang berkhutbah maka hendaknya dia salat dua rakaat dengan ringan/cepat. Adapun Imam Malik dan Imam Abu Hanifah berpendapat tidak perlu melakukan dua rakaat sunnah salat Tahiyatul Masjid, jika saat itu khutbah berlangsung lebih baik duduk diam mendengarkan khutbah. قال صلى الله عليه وسلم: “إذا قلت لصاحبك والإمام يخطب يوم الجمعة: أنصت فقد لغوت. Menurut mereka berdasarkan hadis ini, menyuruh diam saja termasuk kesia-siaan padahal yang dilakukan adalah mengingatkan tehadap kebaikan dan meninggalkan keburukan, sehingga pada saat itu diberikan uzur untuk tidak salat Tahiyatul Masjid untuk mendengarkan khutbah jumat karena salat dua rakaat lebih lama dari pada sekedar berkata “anshit”, atau “diamlah.”.

Ketika Mendapati Salat Khatib Sudah Mulai Berkhotbah

Shalat Tahiyatul Masjid Saat Khutbah Jumat. Ketika Mendapati Salat Khatib Sudah Mulai Berkhotbah

“ Para ulama menjelaskan bahwa apabila ada orang yang masuk masjid ketika itu ia mendengarkan adzan (Jumat), maka ia dianjurkan untuk segera salat tahiyatul masjid dan tidak menyibukkan diri mengikuti dan menjawab adzan. Hal ini dikarenakan agar ia bisa fokus mendengarkan khotbah, karena mendengarkan khotbah hukumnya wajib, sedangkan menjawab adzan hukumnya sunnah.

Amal yang sunah tidak bisa mengalahkan amal yang wajib.” [Majmu’ Fatawa Wa Rasaa-iil Ibnu ‘Utsaimin, no. جَاءَ رَجُلٌ وَالنَّبِىُّ – صلى الله عليه وسلم – يَخْطُبُ النَّاسَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ فَقَالَ « أَصَلَّيْتَ يَا فُلاَنُ » .

“Ada seseorang yang datang dan saat itu Nabi shallallahu ‘alaihi wa sallam sedang berkhotbah pada hari Jum’at. Nabi bertanya padanya (di tengah-tengah khotbah), “Apakah engkau sudah salat wahai fulan?” “Belum”, jawabnya.

Nabi shallallahu ‘alaihi wa sallam lantas memerintahkan, “Berdirilah, salatlah.” (HR. An-Nawawi menjelaskan makruh hukumnya langsung duduk pada keadaan tersebut, karena ada nash perintah dari Nabi shallallahu ‘alaihi wa sallam, beliau berkata:. ويكره الجلوس قبل أن يصليهما.

“Dimakruhkan duduk sebelum salat dua rakaat (tahiyatul masjid) (ketika mendapat khatib telah berkhotbah)” [Syarh Muslim Linnawawi].

Khutbah Jumat sedang Berlangsung, Bolehkah Lakukan Salat

Shalat Tahiyatul Masjid Saat Khutbah Jumat. Khutbah Jumat sedang Berlangsung, Bolehkah Lakukan Salat

Namun kadang ada sebagian kaum Muslim yang masuk masjid pada hari Jumat ketika khatib sedang menyampaikan khutbah. Bagaimana tata cara melaksanakan salat Tahiyatul Masjid saat khutbah berlangsung? Menurut ulama Syafiiyah dan Hanabilah, jika kita masuk masjid pada saat khatib menyampaikan khutbah di atas mimbar, maka sebelum duduk kita tetap dianjurkan untuk melaksanakan salat Tahiyatul Masjid. Caranya salat ini dilaksanakan dengan ringkas dan tidak boleh lebih dari dua rakaat. Hal ini sebagaimana telah disebutkan dalam kitab al-Fiqh ‘ala al-Mazahib al-Arba’ah berikut;. “Ulama Syafiiyah dan Hanabilah berkata, ‘Jika seseorang masuk masjid pada saat imam sudah berada di atas mimbar, maka dia disunahkan melakukan salat sunah Tahiyatul Masjid dua rakaat dengan ringkas dan dia tidak boleh menambah dari dua rakaat.

Dalam kitab Raudhatut Thalibin, Imam Nawawi juga menjelaskan sebagai berikut;. ﻭﻟﻮ ﺩﺧﻞ ﻓﻲ ﺃﺛﻨﺎﺀ ﺍﻟﺨﻄﺒﺔ ، ﺍﺳﺘﺤﺐ ﻟﻪ ﺃﻥ ﻳﺼﻠﻲ ﺍﻟﺘﺤﻴﺔ ، ﻭﻳﺨﻔﻔﻬﺎ . ﻭﻟﻮ ﺩﺧﻞ ﻭﺍﻹﻣﺎﻡ ﻓﻲ ﺁﺧﺮ ﺍﻟﺨﻄﺒﺔ ، ﻟﻢ ﻳﺼﻞ ، ﻟﺌﻼ ﻳﻔﻮﺗﻪ ﺃﻭﻝ ﺍﻟﺠﻤﻌﺔ ﻣﻊ ﺍﻹﻣﺎﻡ.

“Jika seseorang masuk masjid pada saat khutbah tengah berlangsung, maka dia tetap disunahkan untuk melakukan salat Tahiyatul Masjid dan hendaknya dia melaksanakan dengan ringkas.

Khatib Sedang Berkhutbah Jumat, Sholat Apa Langsung Duduk

Shalat Tahiyatul Masjid Saat Khutbah Jumat. Khatib Sedang Berkhutbah Jumat, Sholat Apa Langsung Duduk

Hendaknya melakukan sholat sunnah sebelum duduk di masjid. REPUBLIKA.CO.ID, Pada dasarnya, Allah SWT berseru agar kaum Muslimin meninggalkan jual beli dan kesibukan lain ketika mendengar seruan adzan Jumat agar segera ke masjid untuk melaksanakan sholat Jumat dan Rasulullah SAW menganjurkan datang ke masjid sejak pagi hari karena lebih awal datang ke masjid akan lebih besar keutamaanya.

Mengutip buku Islam Sehari-Hari, KH Abdurrahman Nafis, namun kalau ternyata karena beberapa sebab, sampai ke masjid khatib sudah di atas mimbar dan kemungkinan cukup untuk menemui takbiratul ihramnya imam maka lakukanlah sholat dua rakaat singkat agar mendapatkan kesempatan lebih banyak mendengarkan khutbah. Rasulullah SAW bersabda, “Apabila datang salah seorang kamu pada hari Jumat sedang imam tengah berkhutbah, maka hendaklah sholat dua rokaat dan persingkatlah sholatnya.” (HR Muslim dan Abu Daud). Juga pernah ada seorang lelaki masuk ke masjid pada Jumat sedangkan Rasulullah SAW tengah berkhutbah, lalu Rasul bertanya, “Apakah engkau sudah sholat?” Lelaki itu menjawab, “Belum ya Rasul.” Kemudian Rasulullah bersabda, “Sholatlah engkau dua rakaat!” (HR al-Jamaah). Dalam kitab I’ânat at-Thâlibin: 2/88 dijelaskan: “(dan katanya, bahkan disunahkan) artinya tahiyatul masjid dengan niat tahiyat dan itu yang lebih utama, atau niat sholat qabliyah Jumat jika belum dilakukannya, namun dalam keadaan seperti ini lebih utama meniyatkan tahyatal masjid bersamaan qabliyah Jumat sekaligus…”. Alangkah utamanya kalau hari Jumat berangkat ke masjid lebih awal sehingga akan mendapatkan nilai lebih utama, namun kalau terlambat datang ke masjid sehingga menemui khatib sudah di atas mimbar maka hendaknya jangan langsung duduk tetapi lakukanlah sholat tahiyatal masjid singkat dan kemudian duduklah dengan tekun mendengarkan khutbah dan jangan bicara dengan siapapun agar jumatnya tidak sia-sia.

Tidak Boleh Shalat Sunnah saat Khatib Berkhutbah Jum'at karena

Shalat Tahiyatul Masjid Saat Khutbah Jumat. Tidak Boleh Shalat Sunnah saat Khatib Berkhutbah Jum'at karena

Menanggapi pertanyaan seperti ini, almarhum KH Mu’ammal Hamidy memberikan jawaban lugas. Artinya: Jabir bin Abdullah meriwayatkan: Sulaik Al-Ghathafani datang pada hari Jum’at, sementara Rasulullah saw sedang berkhutbah, dia pun duduk. Maka beliau berkata padanya: Wahai Sulaik, bangun dan shalatlah dua rakaat, kerjakanlah dengan ringan.

“Menurut hadits di atas, cukup jelas dikatakan bahwa Nabi sedang berkhutbah, sedangkan Sulaik disuruh shalat Tahiyyatul Masjid. Tetapi, karena ini tuntunan Nabi saw, lanjut Mu’ammal, maka itulah yang kita ikuti. “Soal sunat tidak bisa mengalahkan wajib itu betul, tetapi bukan dalam kasus shalat Tahiyyatul Masjid dan mendengarkan khutbah ini,” simpul salah satu mantan Wakil Ketua Pimpinan Wilayah Muhammadiyah Jawa Timur itu.

Adakah Shalat Tahiyatul Masjid saat Khatib Naik Mimbar?

Shalat Tahiyatul Masjid Saat Khutbah Jumat. Adakah Shalat Tahiyatul Masjid saat Khatib Naik Mimbar?

Jadwal Sholat. JAKARTA, Sabtu 25 Desember 2021.

Kota : ACEH BARAT ACEH BARAT DAYA ACEH BESAR ACEH JAYA ACEH SELATAN ACEH SINGKIL ACEH TAMIANG ACEH TENGAH ACEH TENGGARA ACEH TIMUR ACEH UTARA AGAM ALOR AMBON ASAHAN ASMAT BADUNG BALANGAN BALIKPAPAN BANDA ACEH BANDAR LAMPUNG BANDUNG BANDUNG BANDUNG BARAT BANGGAI BANGGAI KEPULAUAN BANGGAI LAUT BANGKA BANGKA BARAT BANGKA SELATAN BANGKA TENGAH BANGKALAN BANGLI BANJAR BANJAR BANJARBARU BANJARMASIN BANJARNEGARA BANTAENG BANTUL BANYUASIN BANYUMAS BANYUWANGI BARITO KUALA BARITO SELATAN BARITO TIMUR BARITO UTARA BARRU BATAM BATANG BATANGHARI BATU BATUBARA BAU-BAU BEKASI BEKASI BELITUNG BELITUNG TIMUR BELU BENER MERIAH BENGKALIS BENGKAYANG BENGKULU BENGKULU SELATAN BENGKULU TENGAH BENGKULU UTARA BERAU BIAK NUMFOR BIMA BIMA BINJAI BINTAN BIREUEN BITUNG BLITAR BLITAR BLORA BOALEMO BOGOR BOGOR BOJONEGORO BOLAANG MONGONDOW BOLAANG MONGONDOW SELATAN BOLAANG MONGONDOW TIMUR BOLAANG MONGONDOW UTARA BOMBANA BONDOWOSO BONE BONE BOLANGO BONTANG BOVEN DIGOEL BOYOLALI BREBES BUKITTINGGI BULELENG BULUKUMBA BULUNGAN BUNGO BUOL BURU BURU SELATAN BUTON BUTON SELATAN BUTON TENGAH BUTON UTARA CIAMIS CIANJUR CILACAP CILEGON CIMAHI CIREBON CIREBON DAIRI DEIYAI DELI SERDANG DEMAK DENPASAR DEPOK DHARMASRAYA DOGIYAI DOMPU DONGGALA DUMAI EMPAT LAWANG ENDE ENREKANG FAKFAK FLORES TIMUR GARUT GAYO LUES GIANYAR GORONTALO GORONTALO GORONTALO UTARA GOWA GRESIK GROBOGAN GUNUNG MAS GUNUNGKIDUL GUNUNGSITOLI HALMAHERA BARAT HALMAHERA SELATAN HALMAHERA TENGAH HALMAHERA TIMUR HALMAHERA UTARA HULU SUNGAI SELATAN HULU SUNGAI TENGAH HULU SUNGAI UTARA HUMBANG HASUNDUTAN INDRAGIRI HILIR INDRAGIRI HULU INDRAMAYU INTAN JAYA JAKARTA JAMBI JAYAPURA JAYAPURA JAYAWIJAYA JEMBER JEMBRANA JENEPONTO JEPARA JOMBANG KAIMANA KAMPAR KAPUAS KAPUAS HULU KARANGANYAR KARANGASEM KARAWANG KARIMUN KARO KATINGAN KAUR KAYONG UTARA KEBUMEN KEDIRI KEDIRI KEEROM KENDAL KENDARI KEPAHIANG KEPULAUAN ANAMBAS KEPULAUAN ARU KEPULAUAN MENTAWAI KEPULAUAN MERANTI KEPULAUAN SANGIHE KEPULAUAN SELAYAR KEPULAUAN SERIBU KEPULAUAN SIAU TAGULANDANG BIARO KEPULAUAN SULA KEPULAUAN TALAUD KEPULAUAN YAPEN KERINCI KETAPANG KLATEN KLUNGKUNG KOLAKA KOLAKA TIMUR KOLAKA UTARA KONAWE KONAWE KEPULAUAN KONAWE SELATAN KONAWE UTARA KOTABARU KOTAMOBAGU KOTAWARINGIN BARAT KOTAWARINGIN TIMUR KUANTAN SINGINGI KUBU RAYA KUDUS KULON PROGO KUNINGAN KUPANG KUPANG KUTAI BARAT KUTAI KARTANEGARA KUTAI TIMUR LABUHANBATU LABUHANBATU SELATAN LABUHANBATU UTARA LAHAT LAMANDAU LAMONGAN LAMPUNG BARAT LAMPUNG SELATAN LAMPUNG TENGAH LAMPUNG TIMUR LAMPUNG UTARA LANDAK LANGKAT LANGSA LANNY JAYA LEBAK LEBONG LEMBATA LHOKSEUMAWE LIMA PULUH KOTA LINGGA LOMBOK BARAT LOMBOK TENGAH LOMBOK TIMUR LOMBOK UTARA LUBUKLINGGAU LUMAJANG LUWU LUWU TIMUR LUWU UTARA MADIUN MADIUN MAGELANG MAGELANG MAGETAN MAHAKAM ULU MAJALENGKA MAJENE MAKASSAR MALAKA MALANG MALANG MALINAU MALUKU BARAT DAYA MALUKU TENGAH MALUKU TENGGARA MALUKU TENGGARA BARAT MAMASA MAMBERAMO RAYA MAMBERAMO TENGAH MAMUJU MAMUJU TENGAH MAMUJU UTARA MANADO MANDAILING NATAL MANGGARAI MANGGARAI BARAT MANGGARAI TIMUR MANOKWARI MANOKWARI SELATAN MAPPI MAROS MATARAM MAYBRAT MEDAN MELAWI MEMPAWAH MERANGIN MERAUKE MESUJI METRO MIMIKA MINAHASA MINAHASA SELATAN MINAHASA TENGGARA MINAHASA UTARA MOJOKERTO MOJOKERTO MOROWALI MOROWALI UTARA MUARA ENIM MUARO JAMBI MUKOMUKO MUNA MUNA BARAT MURUNG RAYA MUSI BANYUASIN MUSI RAWAS MUSI RAWAS UTARA NABIRE NAGAN RAYA NAGEKEO NATUNA NDUGA NGADA NGANJUK NGAWI NIAS NIAS BARAT NIAS SELATAN NIAS UTARA NUNUKAN OGAN ILIR OGAN KOMERING ILIR OGAN KOMERING ULU OGAN KOMERING ULU SELATAN OGAN KOMERING ULU TIMUR PACITAN PADANG PADANG LAWAS PADANG LAWAS UTARA PADANG PARIAMAN PADANGPANJANG PADANGSIDEMPUAN PAGAR ALAM PAKPAK BHARAT PALANGKARAYA PALEMBANG PALOPO PALU PAMEKASAN PANDEGLANG PANGANDARAN PANGKAJENE DAN KEPULAUAN PANGKAL PINANG PANIAI PAREPARE PARIAMAN PARIGI MOUTONG PASAMAN PASAMAN BARAT PASER PASURUAN PASURUAN PATI PAYAKUMBUH PEGUNUNGAN ARFAK PEGUNUNGAN BINTANG PEKAJANG LINGGA PEKALONGAN PEKALONGAN PEKANBARU PELALAWAN PEMALANG PEMATANGSIANTAR PENAJAM PASER UTARA PENUKAL ABAB LEMATANG ILIR PESAWARAN PESISIR BARAT PESISIR SELATAN PIDIE PIDIE JAYA PINRANG POHUWATO POLEWALI MANDAR PONOROGO PONTIANAK POSO PRABUMULIH PRINGSEWU PROBOLINGGO PROBOLINGGO PULANG PISAU PULAU LAUT NATUNA PULAU MIDAI NATUNA PULAU MOROTAI PULAU SERASAN NATUNA PULAU TALIABU PULAU TAMBELAN BINTAN PUNCAK PUNCAK JAYA PURBALINGGA PURWAKARTA PURWOREJO RAJA AMPAT REJANG LEBONG REMBANG ROKAN HILIR ROKAN HULU ROTE NDAO SABANG SABU RAIJUA SALATIGA SAMARINDA SAMBAS SAMOSIR SAMPANG SANGGAU SARMI SAROLANGUN SAWAHLUNTO SEKADAU SELUMA SEMARANG SEMARANG SERAM BAGIAN BARAT SERAM BAGIAN TIMUR SERANG SERANG SERDANG BEDAGAI SERUYAN SIAK SIBOLGA SIDENRENG RAPPANG SIDOARJO SIGI SIJUNJUNG SIKKA SIMALUNGUN SIMEULUE SINGKAWANG SINJAI SINTANG SITUBONDO SLEMAN SOFIFI SOFIFI SOLOK SOLOK SOLOK SELATAN SOPPENG SORONG SORONG SORONG SELATAN SRAGEN SUBANG SUBULUSSALAM SUKABUMI SUKABUMI SUKAMARA SUKOHARJO SUMBA BARAT SUMBA BARAT DAYA SUMBA TENGAH SUMBA TIMUR SUMBAWA SUMBAWA BARAT SUMEDANG SUMENEP SUNGAI PENUH SUPIORI SURABAYA SURAKARTA TABALONG TABANAN TAKALAR TAMBRAUW TANA TIDUNG TANA TORAJA TANAH BUMBU TANAH DATAR TANAH LAUT TANGERANG TANGERANG TANGERANG SELATAN TANGGAMUS TANJUNG JABUNG BARAT TANJUNG JABUNG TIMUR TANJUNG PINANG TANJUNGBALAI TAPANULI SELATAN TAPANULI TENGAH TAPANULI UTARA TAPIN TARAKAN TASIKMALAYA TASIKMALAYA TEBING TINGGI TEBO TEGAL TEGAL TELUK BINTUNI TELUK WONDAMA TEMANGGUNG TERNATE TIDORE KEPULAUAN TIMOR TENGAH SELATAN TIMOR TENGAH UTARA TOBA SAMOSIR TOJO UNA-UNA TOLI-TOLI TOLIKARA TOMOHON TORAJA UTARA TRENGGALEK TUAL TUBAN TULANG BAWANG TULANG BAWANG BARAT TULUNGAGUNG WAJO WAKATOBI WAROPEN WAY KANAN WONOGIRI WONOSOBO YAHUKIMO YALIMO YAPEN WAROPEN YOGYAKARTA.

Related Posts

Leave a reply